ปฏิเสธไม่ได้ว่าโรคเบาหวานเป็นภาวะที่ร้ายแรง อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางสุขภาพหลายอย่าง เช่น ตาบอด ไตวาย และโรคหัวใจ อย่างไรก็ตาม บทความนี้จะสพาคุณมาดูรู้จักโรคนี้กันมากขึ้นไม่ว่าจะเป็นอาการ ประเภท โรคเบาหวานมีกี่ระยะ ไปจนถึง วิธีจัดการกับอาการนี้และมีชีวิตที่มีสุขภาพดี ต่อไปนี้เป็นเคล็ดลับที่จะช่วยคุณต่อสู้กับโรคเบาหวาน
ทำความรู้จักโรคเบาหวาน
โรคเบาหวานเป็นโรคที่ร่างกายไม่สามารถผลิตหรือใช้อินซูลินได้อย่างเหมาะสม อินซูลินเป็นฮอร์โมนที่ช่วยให้ร่างกายเปลี่ยนอาหารเป็นพลังงาน หากไม่มีอินซูลินเพียงพอ ระดับน้ำตาลในเลือด (กลูโคส) จะสูงเกินไปและอาจทำลายเซลล์ในตับอ่อน ซึ่งนำไปสู่โรคเบาหวานได้ โรคเบาหวานมีหลายประเภท แต่ทั้งหมดมีลักษณะทั่วไปบางประการ หากปล่อยไว้โดยไม่รักษา โรคเบาหวานอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง ตาบอด และไตวาย
โรคเบาหวานส่งผลกระทบต่อคนทุกวัยและทุกเชื้อชาติ แต่พบมากที่สุดในผู้ใหญ่ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี ชาวอเมริกันประมาณ 1 ใน 10 คนเป็นโรคเบาหวาน แต่จำนวนนี้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเนื่องจากโรคนี้ได้รับการวินิจฉัยและมีแนวทางในการรักษาที่ง่ายในปัจจุบัน ข่าวดีก็คือมีหลายวิธีในการป้องกันหรือควบคุมโรคเบาหวาน และด้วยการวินิจฉัยและการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ ผู้ป่วยเบาหวานส่วนใหญ่จึงสามารถมีชีวิตที่มีสุขภาพดีได้
โรคเบาหวานมีกี่ประเภท
โรคเบาหวานเป็นภาวะที่คุกคามชีวิตซึ่งส่งผลต่อความสามารถของร่างกายในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โดยโรคเบาหวานมีอยู่ 2 ประเภท ได้แก่
- โรคเบาหวานประเภทที่ 1 : เป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเองซึ่งระบบภูมิคุ้มกันจะโจมตีเบต้าเซลล์ของตับอ่อน ซึ่งนำไปสู่การทำลายเซลล์เหล่านี้ในวงกว้าง ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงมาก ซึ่งสามารถควบคุมได้ด้วยการฉีดอินซูลิน
- โรคเบาหวานประเภท 2 : เป็นผลจากความเสียหายต่อความสามารถของร่างกายในการผลิตอินซูลิน ซึ่งมักเป็นผลจากความอ้วนหรืออายุที่มากขึ้น ในกรณีส่วนใหญ่ หมายความว่าผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ต้องรับประทานยาเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โรคเบาหวานเป็นโรคระบาดที่เพิ่มมากขึ้น และยังไม่มีวิธีรักษาให้หายได้ อย่างไรก็ตาม มีหลายวิธีในการจัดการและรักษา และโดยทั่วไปแล้วการพยากรณ์โรคสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานก็อยู่ในเกณฑ์ดี
โรคเบาหวานมีกี่ระยะ
อย่างที่เราทราบกันไปแล้วว่าโรคเบาหวานนั้นสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท แต่ละประเภทสามารถแบ่งออกเป็นระยะของโรคได้ดังนี้
ระยะโรคเบาหวานชนิดที่ 1
- ระยะที่ 1 : สำหรับระยะนี้ ภูมิต้านทานหรือแอนติบอดีในร่างกายเริ่มทำลายเบตา เซลล์ในตับอ่อน แต่ระดับน้ำตาลในเลือดจะยังอยู่ในระดับปกติ ซึ่งยังไม่เป็นผลอันตรายมากนักต่อสุขภาพ
- ระยะที่ 2 : เป็นระยะที่เบตา เซลล์ถูกทำลายมากขึ้น ทำให้ตับอ่อนผลิตอินซูลินได้น้อยลง ส่งผลให้การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดบกพร่อง จนระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงขึ้นกว่าปกติ แต่ยังไม่แสดงอาการตามร่างกายมากนัก
- ระยะที่ 3 : เบตา เซลล์ถูกทำลายจนส่งผลกระทบกับร่างกายมาก จนแสดงอาการของโรค
ระยะโรคเบาหวานชนิดที่ 2
- ระยะที่ 1 : อินซูลินในร่างกายยังผลิตได้ปกติอยู่ แต่เซลล์ในร่างกายไม่ค่อยตอบสนองต่ออินซูลิน ส่งผลทำให้ร่างกายไม่ได้นำน้ำตาลในเลือดไปใช้ น้ำตาลในเลือดจึงสูงขึ้น
- ระยะที่ 2 : ระยะนี้คือ ภาวะก่อนเบาหวาน (Prediabetes) คือเซลล์ไม่ตอบสนองต่ออินซูลินจนผิดปกติ ระดับน้ำตาลในเลือดจึงสูงถึงระดับ 100-125 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
- ระยะที่ 3 : ระยะนี้จะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวาน เพราะระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงถึง 126 มิลลิกรัม/เดซิลิตร หรือสูงกว่า ส่งผลให้เกิดอาการของโรคเบาหวานที่ชัดเจน จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต
- ระยะที่ 4 : เป็นระยะที่ต้องเข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่อง เนึ่งจากหากปล่อยทิ้งไว้จะทำให้เกิดอันตรายได้ รวมไปถึงภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ที่อาจส่งผลต่อชีวิต
โรคเบาหวานมีอาการอย่างไร?
อาการหลักของโรคเบาหวานคือระดับน้ำตาลในเลือด (กลูโคส) สูง กลูโคสเป็นน้ำตาลชนิดหนึ่งที่พบในอาหารและเลือด ระดับน้ำตาลในเลือดสูงอาจทำให้เกิดปัญหาต่างๆ ในร่างกาย ตั้งแต่อาการที่ไม่รุนแรง เช่น ความเหนื่อยล้าและความกระหายน้ำ ไปจนถึงสภาวะที่คุกคามชีวิต เช่น กรดคีโตซีโดซิส (ภาวะที่คุกคามชีวิตที่เกิดจากคีโตนในระดับสูง) และอาการโคม่าจากเบาหวาน (การนอนหลับลึกมากๆ ที่อาจถึงแก่ชีวิตได้) อาการทั่วไปอื่น ๆ ของโรคเบาหวาน ได้แก่ น้ำหนักลด; การติดเชื้อบ่อย ปัญหาการมองเห็น ได้แก่ ตาแดงและตาพร่ามัว ปัญหาในการมุ่งเน้น; และนอนไม่หลับ
การวินิจฉัยโรคเบาหวานเป็นอย่างไร?
แพทย์จะถามคุณเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของคุณและอาจทำการตรวจร่างกายเพื่อตรวจหาสัญญาณอื่น ๆ ของโรคเบาหวาน ในบางกรณี แพทย์อาจทำการทดสอบเพื่อวัดระดับน้ำตาลในเลือด หากแพทย์สงสัยว่าเป็นโรคเบาหวาน แพทย์อาจส่งคุณไปหาผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการทดสอบเพิ่มเติม
เบาหวานรักษาอย่างไร?
การรักษาโรคเบาหวานมักเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตามโปรแกรมการควบคุมอาหารและการออกกำลังกายที่เข้มงวดซึ่งกำหนดเป้าหมายระดับน้ำตาลในเลือด ในบางกรณีอาจมีการกำหนดยาเพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งในบางครั้งก็อาจมีภาวะน้ำตาลที่เกิดจากผลข้างเคียงของยารักษาเบาหวาน แต่อย่าวไรก็ตาม ผู้ป่วยโรคเบาหวานส่วนใหญ่สามารถจัดการกับโรคได้ดีโดยมีการตรวจติดตามอย่างสม่ำเสมอโดยแพทย์ อย่างไรก็ตาม หากคุณมีอาการแทรกซ้อนรุนแรงจากโรคเบาหวานหรือมีอาการใหม่ที่บ่งบอกว่าคุณอาจเป็นโรคเบาหวานเมื่อเร็วๆ นี้ คุณควรไปพบแพทย์ทันที
การดูแลตัวเองสำหรับผู้ป่วยเบาหวานในแต่ละระยะ
ก่อนอื่นต้องแน่ใจว่าได้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของคุณแล้ว ซึ่งหมายถึงการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่เต็มไปด้วยผักและผลไม้ พร้อมด้วยโปรตีนไม่ติดมันและผลิตภัณฑ์จากนมไขมันต่ำ หากคุณมีปัญหาในการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีที่ดีที่สุดในการจัดการโรคเบาหวานของคุณ
เคล็ดลับสำคัญอีกประการหนึ่งในการดูแลตัวเองเมื่อเป็นเบาหวาน คือ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายไม่เพียงแต่ช่วยให้สุขภาพโดยรวมของคุณดีขึ้นเท่านั้น แต่ยังช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้อีกด้วย ทำทุกวิถีทางเพื่อเคลื่อนไหว ไม่ว่าจะเป็นการเดินรอบๆ ตึก เดินเร็วๆ ที่โรงยิม หรือเล่นกีฬา
สุดท้าย อย่าลืมติดตามระดับน้ำตาลในเลือดของคุณอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งหมายถึงการติดตามความรู้สึกของคุณก่อนมื้ออาหารและจุดต่างๆ ตลอดทั้งวัน หากคุณสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงใดๆ ของระดับน้ำตาลในเลือด เช่น รู้สึกเหนื่อยผิดปกติหรือมีปัญหาในการโฟกัส ให้ติดต่อแพทย์ทันที
โดยทั่วไปแล้ว โรคเบาหวานสามารถก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพที่รุนแรงได้ตั้งแต่ระดับเล็กน้อยจนถึงระดับอันตรายถึงชีวิต ผู้ป่วยโรคเบาหวานจำเป็นต้องรับประทานยาและอาหารเสริมต่างๆ เพื่อจัดการกับโรคของตน การรักษาเหล่านี้บางส่วนช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ในขณะที่วิธีอื่น ๆ จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และตาบอด โรคเบาหวานยังต้องได้รับการตรวจติดตามอย่างสม่ำเสมอโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยจะได้รับการดูแลที่ดีที่สุด
อ้างอิง
https://www.healthline.com/health/diabetes/stages-of-diabetes
https://www.pharmacyplanet.com/blog/post/what-are-the-4-stages-of-diabetes